Overheidsopdrachten in het federaal regeerakkoord

Nieuwe regering, nieuwe regels? Wij namen het regeerakkoord door op zoek naar nieuwigheden in ons vakgebied: overheidsopdrachten.

Administratieve vereenvoudiging en toegang voor KMO’s

Ondernemen is een rode draad in het regeerakkoord en vertaalt zich ook in een kmo-vriendelijk aankoopbeleid en het nastreven van een verdere vereenvoudiging van de wetgeving overheidsopdrachten (binnen het Europese kader). Concrete wetgevende initiatieven worden echter niet aangekondigd. Het is in dat verband vooral uitkijken naar nieuwe initiatieven op EU-niveau. Momenteel loopt er een publieke consultatie voor de evaluatie van de Europese overheidsopdrachten richtlijnen. Eenieder kan tot 7 maart 2025 zijn mening geven. Lees meer op de website van de Commissie.

Worden wel vermeld, specifiek voor het kleine en micro-ondernemingen:

prioriteren van kwalitatieve criteria boven prijs
vereenvoudigen van de inschrijvingsprocedure via het only-once principe (= wat de overheid al weet, mag niet nog een tweede keer gevraagd worden)
mogelijk maken van prijsherzieningen bij alle opdrachten
verder reduceren vande betalingstermijn en de borgstelling, waarbij we rekening houden met de haalbaarheid en de financiële risico’s voor de overheidsdiensten

Tegen het einde van de legislatuur wordt hestreefd naar de Europese doelstelling van 80% kmo-deelname en 60% kmo’s bij de gekozen inschrijvers.

Ervaringen uit het verleden

De nieuwe regering wenst ervaringen uit het verleden te laten meespelen bij de plaatsing van overheidsopdrachten: “We gaan na hoe we de aanbestedende overheid mogelijk kunnen maken dat er bij de toewijzing van opdrachten rekening kan worden gehouden met eerdere ervaringen en prestaties van kandidaten.”

Eigenlijk bestaat dit al. De facultatieve uitsluitingsgrond ‘past performance’ stelt dat de aanbestedende overheid een kandidaat of inschrijver kan uitsluiten “wanneer de kandidaat of inschrijver blijk heeft gegeven van aanzienlijke of voortdurende tekortkomingen bij de uitvoering van een wezenlijk voorschrift tijdens een eerdere overheidsopdracht, een eerdere opdracht met een aanbesteder of een eerdere concessieovereenkomst en dit geleid heeft tot het nemen van ambtshalve maatregelen, schadevergoedingen of andere vergelijkbare sancties” (art 69,7° Wet overheidsopdrachten).

Het lijkt ons moeilijk om dit nog verder te versoepelen. Het fundamentele principe bij overheidsopdrachten is immers objectieve en transparante beoordeling van de inschrijvers. Zomaar uitsluiten op grond van een ‘slechte ervaring’ (wat dat dan ook mag zijn), kan dus in principe niet. Een inschrijver die echter effectief het voorwerp is geweest van sancties (wat objectief gedocumenteerd kan worden), kan wel uitgesloten worden. Dit kan nu al op grond van de hoger geciteerde bepaling (die mogelijks nog niet voldoende gekend is bij aankopers).

Duurzaam aanbesteden

Duurzaam aanbesteden wordt steeds belangrijker. In het regeerakkoord worden in dat verband melding gemaakt van:

het mogelijk maken van het opleggen van korte keten producten in de technische specificaties bij aanbesteding van voeding
een nieuw Federaal Actieplan circulaire economie met ook een luik overheidsopdrachten
verduurzaming van het federaal gebouwenpatrimonium en wagenpark en het federaal aankoopbeleid om bij te dragen tot de Europese klimaatneutraliteit tegen 2050